در معرفی الگو، آن نوع رفتارهای اجتماعی به عنوان «مدل» یا «راهنمای عملی» مدّ نظر قرار می گیرند(2) که از دیدگاه اسلام، در قرآن و روایات (آموزه های دینی پیامبر و اهل بیت علیهم السلام ) به عنوان نمونه و الگوی عملی معرفی شده اند. رمز ماندگاری الگوها(3) «زنده بودن تفکر و اندیشه الگوهای مطرح شده»، «همسویی سیره و سخن آنان با فطرت انسان ها»، «یکسان بینی جهان بینی و آرمان ها» و «شناخت پیروان آنان» قابل توجه و حایز اهمیت است. هر قدر این شناخت وسیع تر و عمیق تر باشد بهتر می توان محتوای پیام و گفتار و رفتار آنان را به دست آورد و از آن ها در جهت رسیدن به سعادت و تکامل و تحقق ارزش های فطری و الهی بهره برد.
نظرات شما: نظر
نویسنده:محمد جواد طبسی
چهره مقدس و ملکوتی فاطمه زهرا(س) در تاریخ اسلام آنقدر تابناک و روشن است که چندان به تحقیق و بررسی نیاز ندارد; اما با توجه به ایام شهادت آن بزرگوار شایسته است اندکی درباره فضایل حضرتش گفتگوکنیم. براین اساس، به سراغ روایات نورانی معصومان علیهم السلام می رویم تا بامقام و جایگاه آن حضرت در قیامت آشنا شویم.
کیفیت برانگیخته شدن
برانگیخته شدن و رستاخیز از لحظات بسیار سخت و وحشتناک آینده بشر است; زمانی که معصومان علیهم السلام همواره بدان می اندیشند و گاه از خوف آن بیهوش می شدند. فاطمه(س) نیز چنین بود و بیشتر بدین زمان می اندیشید. فکر زنده شدن، عریان بودن انسانها در قیامت، عرضه شدن به محضر عدل الهی و... او را در اندوه فرو می برد. امیرمؤمنان علی(ع) می فرماید:
«روزی پیامبرخدا(ص) بر فاطمه(س) وارد شد و او را اندوهناک یافت. فرمود: دخترم! چرا اندوهگینی؟
فاطمه پاسخ داد: پدرجان! یاد قیامت و برهنه محشور شدن مردم در آن روز رنجم می دهد.
پیامبر فرمود: آری دخترم! آن روز، روز بزرگی است; اما جبرئیل از سوی خداوند برایم خبر آورد من اولین کسی هستم که برانگیخته می شوم; سپس ابراهیم و آنگاه همسرت علی بن ابی طالب(ع). پس از آن، خداوند جبرئیل را همراه هفتاد هزار فرشته به سوی تو می فرستد. وی هفت گنبد از نور بر فراز آرامگاهت برقرار می سازد. آنگاه اسرافیل لباسهای بهشتی برایت می آورد و تو آنها را می پوشی. فرشته دیگری به نام زوقائیل مرکبی از . . .
نظرات شما: نظر
نقش هر مسلمان در تعیین سرنوشت جامعه و تعهدی که باید در پذیرش مسؤولیت های اجتماعی داشته باشد، ایجاب می کند که او ناظر و مراقب همه اموری باشد که پیرامون وی اتفاق می افتد. این مطلب در فقه اسلامی تحت عنوان امر به معروف و نهی از منکر مطرح شده و از مهم ترین مبانی تفکر سیاسی یک مسلمان به شمار می رود؛ چنان که از مهم ترین فرایضی است که وجوب کفایی آن ضروری دین شناخته شده و ضامن بقای اسلام است.[1]
قرآن کریم در بیان صفات ممتاز مؤمنان می فرماید:
«وَ الْمُؤْمِنُونَ وَ الْمُؤْمِناتُ بَعْضُهُمْ أَوْلِیاءُ بَعْضٍ یَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَ یَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْکَرِ وَ یُقِیمُونَ الصَّلاهَ وَ یُؤْتُونَ الزَّکاهَ وَ یُطِیعُونَ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ»[2]
مردان و زنان با ایمان ولی (و یار و یاور) یکدیگرند، امربه معروف و نهی ازمنکر می کنند، نماز را برپا می دارند و زکات را می پردازند و خدا و رسولش را اطاعت می کنند.
به موجب این آیه، افراد مؤمن به سرنوشت یکدیگر علاقمند بوده و به منزله یک پیکر می باشند. پیوند سرنوشت ها موجب می شود که تخلف و انحراف یک فرد، در کل جامعه تأثیر بگذارد؛ چنان که یک بیماری واگیر در صورتی که معالجه نگردد، از فرد به جامعه سرایت نموده و سلامت آن را به خطر می اندازد.
پیامبر اکرم ـ صلی الله علیه و آله ـ در این زمینه می فرماید:
نظرات شما: نظر
مطلب برای وبلاگ های قرآنی
نظرات شما: نظر
در این مورد سه دیدگاه عمده وجود دارد که به صورت مختصر بدانها اشاره می‌کنیم و دلایل آنها را مورد بررسی قرار می‌دهیم:
دیدگاه اول: همه علوم بشری در قرآن وجود دارد.
برای اولین بار این اندیشه در کتاب «احیاء العلوم» و «جواهر القرآن» ابو حامد غزالی (م 505 ق) دیده شده است. او سعی کرد که نشان دهد همه علوم را می‌توان از قرآن استخراج کرد. او می‌نویسد:
«پس علوم، همه آنها در افعال و صفات خدا داخل است و خداوند در قرآن، افعال ذات و صفات خود را توضیح میدهد و این علوم بی‌نهایت است و در قرآن به اصول و کلیات (مجامع) آنها اشاره شده است».[2]
سپس ابوالفضل المرسی (655ـ570ق) که صاحب کتاب تفسیر است این دیدگاه را به صورت افراطی می‌پذیرد و می‌گوید:
نظرات شما: نظر
در یک تقسیم بندی،«ادیان» را به دو دسته «وحیانی» و «غیر وحیانی» تقسیم کرده‌ند. در ادیان وحیانی سخن از حقایقی است که خدا بر انسان نازل کرده ولی در ادیان غیر وحیانی سخنی از این حقایق نیست. برای نمونه؛ ایین بودایی دینی غیر وحیانی است، چرا که در آن اعتقاد به خدا و نزول حقایقی از جانب او مطرح نیست. آئین های شرقی دیگر از قبیل: ایین هندو و تائونیزم اینگونه اند. در مقابل، سه دین بزرگ جهان، یعنی، یهودیت، مسیحیت و اسلام، از ادیان وحیانی هستند. که در هر یک از آنها به نحوی از ارتباط با خدا و تلقی حقایق از سوی او سخن رفته است و مؤمنان این ادیان، باید مومن به این حقایق باشند.
توجه به این تقسیم بندی، معلوم میکند که . . .
نظرات شما: نظر
وحی در قرآن
نویسنده: منیره صباغی ندوشن
چکیده
در مقالهى حاضر سعى بر آن است که وحى را از منظر قرآن بنگرد. بدین رو نخست اقسام تکوینى و تشریعى آن را بر مىشمارد و سپس آیاتى که معرّف حقیقت وحى و وحیانیّتِ قرآناند، اشاره مىکند. مقصود و هدف این نوشتار نشان دادن شکوه و اهمّیّت وحى در منظر قرآن است. منظرها و دیدگاههاى دیگر، هر یک به نوبهى خود درى به سوى حقایق وحیانى مىگشایند؛ اما بیشترین پرتو را خود وحى بر خود مىاندازد. ناگفته نماند در میان همهى کتابهاى آسمانى، هیچ کتابى به اندازه قرآن، دربارهى وحى سخن نگفته است و مشتقات این کلمه را در خود نیاورده است.
کلید واژهها:
قرآن، علوم قرآنى، وحى، اقسام وحى.
مقدمه
مهمترین نکته دربارهى قرآن، همانا «وحیانیّت» آن است. خداوند . . .
نظرات شما: نظر
کیفیت وحی قرآن مجید
بطور اجمال آنچه قرآن مجید در کیفیت وحی خود توضیح میدهد اینست که وحی این کتاب آسمانی بطور تکلیم بوده و خدای متعال با پیغمبر گرامی خود سخن گفته و آنحضرت با تمام وجود خود (نه تنها با گوش) سخن خدا را تلقی نموده است.
خدای متعال میفرماید: «و ما کان لبشران یکلمه الله الا وحیا او من وراء حجاب او یرسل رسولا فیوحی باذنه ما یشاء انه علی حکیم و کذلک اوحینا الیک روحا من امرنا ما کنت تدری ما الکتاب و لا الایمان و لکن جعلناه نورا نهدی به من نشاء من عبادنا و انک لتهدی الی صراط مستقیم » (1) ترجمه:بهیچ بشری نمیرسد که خدا با او سخن گوید مگر اینکه وحی کند-سخن پنهانی و با اشاره که دیگران نفهمند-یا از پشت پرده ای حرف زند یا رسول و فرستاده ای بفرستد و او باذن خدا آنچه را خدا میخواهد وحی نماید زیرا خدا بلند مرتبه و محکم کار است و بهمین نحو روحی را از امر خودمان-قرآن را-بتو وحی کردیم از پیش خود نمی توانستی درک کنی که کتاب چیست و نه ایمان چیست ولی ما آنرا نوری قرار دادیم که با آن کسانی را که میخواهیم رهبری مینمائیم و تحقیقا تو راه راستی را نشان میدهی) .
بقرینه تردیدی که در آیه اولی هست و وحی که در قسم اول بجائی نسبت داده نشده و در قسم سوم برسول نسبت داده شده در آیه برای تکلیم خدا سه قسم مختلف ذکر شده:
1-گفتار خدائی که هیچ واسطه ای میان خدا و بشر نباشد.
2-گفتار خدائی که از پشت حجاب شنیده شود مانند شجره طور که موسی (ع) سخن خدا را میشنید ولی از ناحیه آن. -گفتار خدائی که ملکی آنرا حمل نموده ببشر برساند و در این صورت سخن فرشته وحی شنیده میشود که سخن خدا را حکایت مینماید.
و آیه دوم میرساند که قرآن مجید از همین راه به پیغمبر اکرم (ص) رسیده و از اینجا روشن میشود که وحی قرآن از راه تکلیم و گفتگو بوده است.
و باز میفرماید: «نزل به الروح الامین علی قلبک لتکون من المنذرین بلسان عربی مبین » (2) ترجمه:قرآن را روح امین-جبریل-بقلب تو یعنی بنفس تو با زبان عربی آشکار نازل کرد تا از کسانی باشی که مردم را از خدا میترسانند) و میفرماید: «قل من کان عدوا لجبریل فانه نزله علی قلبک » (3) (ترجمه آیه گذشت) (4).
ازین آیه ها استفاده میشود که قرآن یا بخشی از قرآن بوسیله فرشته وحی که جبریل و روح امین است فرستاده شده (قسم سوم تکلیم) .
و اینکه پیغمبر اکرم (ص) قرآن را از فرشته وحی با نفس خود یعنی باتمام وجود خود تلقی میکرد نه از راه گوش و میفرماید: «فاوحی الی عبده ما اوحی ما کذب الفؤاد ما رای افتمارونه علی ما یری » (5) ترجمه:پس وحی نمود ببنده خود آنچه را که وحی نمود دروغ نگفت و اشتباه نکرد قلب-نفس-پیغمبر اکرم (ص) در آنچه مشاهده کرد آیا با او در چیزی که-عیانا مشاهده میکند بمجادله میپردازید؟) و در جای دیگر تلقی وحی را با خواندن الواح تعبیر فرموده است:
«رسول من الله یتلوا صحفا مطهرة » (6) ترجمه:فرستاده ای از جانب خدا که صحیفه های پاکی را تلاوت میکند) .
پی نوشتها:
1-سوره شوری آیه 52
2-سوره شعراء آیه 194.
3-سوره بقره آیه 97
4-بدلیل اینکه در هر دو آیه تنزیل قرآن را بقلب پیغمبر اکرم(ص)نسبت میدهد(میفرماید«علی قلبک »و نمیفرماید«علیک »و قلب در عرف قرآن نفس است بدلیل اینکه در چندین جا درک و شعور و همچنین معصیت را که از آن نفس است بقلب نسبت میدهد.
5-سوره نجم آیه 12
6-سوره بینه آیه 2.
نظرات شما: نظر
چه سوره‌هایی به صورت مستقیم و بی واسطه برپیامبراکرم‌نازل شده است؟
وحی بر پیامبر اسلام‌به صورت‌های مختلف و در حالات متفاوتی صورت گرفته
است.
یکی از اقسام وحی، وحی مستقیم و بی واسطه است که قرآن به آن
اشاره کرده است: "فَأَوْحَی‌ََّ إِلَی‌َ عَبْدِه‌ِی مَآ أَوْحَی‌َ ;«(نجم،10) در معراج آنگاه
به بنده‌اش آنچه را بایدوحی کند، وحی فرمود.)»در روایات نقل شده است که
در دو مورد، آیاتی بی واسطه بر پیامبر اکرم‌نازل شده است.
1. در یک روایت آمده است که در معراج، آیه 284 سورة بقره به پیامبر وحی
شد.
2. در روایت دیگری آمده است که در معراج آیه‌های 285 و 286 سورة بقره
به پیامبر وحی شد.
بنابراین سه آیة پایانی سورة بقره بی واسطه به پیامبر وحی شده است.
نظرات شما: نظر
حدیث قدسی حدیثی است که پیامبر(صلی الله علیه وآله) یا سایر انبیا یا امامان معصوم(علیهم السلام) از خداوند خبر دهد. بدین گونه که معنا و مضمون آن به وسیله الهام یا در خواب و... به پیامبر(صلی الله علیه وآله) القا شود و پیامبر(صلی الله علیه وآله) با لفظ خود، آن را ادا کند و یا این که الفاظِ حدیث قدسی نیز وحی الهی باشد و نیز ممکن است هر دو گونه باشد; به هر حال، در حدیث قدسی ادعای اعجاز وجود ندارد; به خلاف قرآن که به منظور اعجاز و تحدّی با الفاظ خاصی نازل شده و امکان آوردن مانند آن وجود ندارد.
برخی فرق های دیگر قرآن و حدیث قدسی عبارت است از:
1-قرآن، سند رسالت و کتاب رسمی دین اسلام، هم چنین کتابی تحریف ناپذیر است; ولی احادیث قدسی چنین جایگاه و ویژگی هایی ندارد.
2-قرآن، قطعی الصدور است; ولی احادیث قدسی، ظنی الصدور; یعنی نمی توان گفت: صددرصد از جانب خدا است; چرا که خبرِ واحد است.
3-احادیث قدسی، برخی از احکام قرآن را ندارند; مانند: لزوم طهارت هنگامِ مَسّ قرآن، حرمت قرائت در برخی اوقات و...
نظرات شما: نظر
